De nieuwe regeling maakt het mogelijk voor klokkenluiders om op een laagdrempelige manier gebruik te maken van gratis juridische ondersteuning. Relevant is dat er geen inkomens- en vermogenseis geldt om in aanmerking te komen voor de kosteloze bijstand. Verder wordt er geen eigen bijdrage opgelegd aan de aanvrager. Ook de gebruikelijke resultaatsbeoordeling voor het verkrijgen van subsidie (vergoeding) is niet van toepassing.
Klaar voor de toekomst?
Al deze zaken maken dat de kans reëel dat in de toekomst meer meldingen gedaan gaan worden. En dat is precies één van de doelen van de regeling: de meldingsbereidheid bij (potentiële) melders vergroten.
Verondersteld dat dit doel wordt verwezenlijkt, dan worden meer ondernemingen dus in de toekomst geconfronteerd met meldingen. Een extra aanleiding (herinnering?) dus voor ondernemingen om na te gaan of hun meldregelingen op orde zijn en of op een goede wijze wordt omgegaan met personen die een melding doen.
Kort samengevat werkt de regeling als volgt.
De kosteloze rechtsbijstand en mediation geldt voor melders van een vermoeden van een misstand (zoals bedoeld in de Wet bescherming klokkenluiders). De afdeling advies van het Huis voor Klokkenluiders beoordeelt o.b.v. door de (potentiële) melder verstrekte informatie of sprake is van een ‘redelijk vermoeden van een misstand’. Zo ja, dan krijgt deze melder een dienstverleningsbrief van het Huis voor Klokkenluiders en kan gebruik gemaakt worden van de dienstverlening van het Huis voor Klokkenluiders.
Als de afdeling advies van het Huis voor Klokkenluiders vervolgens tot de conclusie komt dat rechtsbijstand en/of mediation noodzakelijk is in verband met de melding – of mogelijke benadeling als gevolg van de melding – dan geeft het een verwijzingsbrief af voor bijstand van een advocaat of mediator (via de Raad voor Rechtsbijstand). Voor mediation moet de werkgever overigens ook instemmen, dat kan niet eenzijdig worden afgedwongen.
Niet alleen de daadwerkelijk melder kan in aanmerking komen voor kosteloze juridische bijstand of mediation.
Dat geldt ook voor:
Personen die het voornemen hebben om een melding van een vermoeden van een misstand te doen;
Betrokken derden, zoals ene collega die verbonden is met een melder en die in een werkgerelateerde context benadeling ervaart;
Personen die de melder bijstaan (zoals een vertrouwenspersoon of een vakbondsvertegenwoordiger) als bedoeld in de Wet bescherming klokkenluiders.
